Áskoranir á norðurslóðum: Mikilvægi samstarfs

Háskóli norðurslóða (UArctic) og Háskóli Íslands bjóða til opins málþings miðvikudaginn 15. október kl. 13:00–17:00 í Hátíðarsal Háskóla Íslands.

Á málþinginu, sem er hliðarviðburður við hið árlega Hringborð norðurslóða (Arctic Circle Assembly), koma saman innlendir og erlendir fræðimenn og sérfræðingar til að ræða brýn viðfangsefni sem snúa að framtíð norðurslóða.

Að þessu sinni verður sjónum beint að stöðu stjórnkerfis og öryggismála á norðurslóðum, freðhvolfinu og áhrifum hlýnunar á náttúru og samfélag, áskoranir brothættra byggða á svæðinu og samstarfi menntastofnana á norðurslóðum.

Vaxandi áhrif loftslagsbreytinga, aukin spenna á alþjóðavettvangi og félagslegar umbreytingar hafa leitt til þess að norðurslóðir standa nú á krossgötum.

• Hvernig eru ríki norðurslóða að takast á við breytta heimsmynd og vaxandi spennu á svæðinu?
• Hvernig bregðast samfélög við hraðri rýrnun hafíss, jökla og freðmýra?
• Hverjar eru langtímaafleiðingar þessara breytinga fyrir fólk sem býr á afskekktum svæðum?
• Hvernig geta háskólar á norðurslóðum eflt samstarf sitt með það að markmiði að byggja upp frekari tækifæri fyrir ungt fólk á norðurslóðum?

Þessar spurningar kalla á þverfræðilega nálgun og samtal milli ólíkra aðila. Málþingið er vettvang fyrir slíka umræðu og er áhersla lögð á að miðla fjölbreyttri þekkingu og reynslu.

Málþingið fer fram á ensku.

Opnað hefur verið fyrir skráningu. Skráning fer fram hér!

13:00 Welcome Remarks, Silja Bára Ómarsdóttir, Rector of the University of Iceland

13:05 Opening Remarks, Lars Kullerud, President of UArctic

13:20 Governing a Fractured Arctic: Security, Sovereignty, and Scientific Cooperation

Katrín Jakobsdóttir, former Prime Minister of Iceland, Senior Emissary - Chair of the Polar Dialogue, Sara Olsvig, International Chair, Inuit Circumpolar Council, Elana Rowe, Research Professor, Norwegian Institute of International Affairs, David Balton, Former Executive Director of the Arctic Executive Steering Committee, White House Office of Science and Technology Policy, 2021-2025, Gunnar Stefánsson, Vice-President of Research for UArctic, Director Engineering Research Institute at University of Iceland

Moderated by Pia Hansson, Director, Institute of International Affairs at the University of Iceland

14:05 Keynote Address, John Holdren, Research Professor in Harvard University’s Kennedy School of Government, Science Advisor to President Obama and Director of the White House Office of Science and Technology Policy, 2009-2017

14:15 The Cryosphere in Crisis and Impacts on Arctic Communities

Hanne H. Christiansen, Professor in Physical Geography at the University Centre in Svalbard (UNIS) and UArctic Chair in Permafrost Physical Processes, Guðfinna Th. Aðalgeirsdóttir, Professor of Glaciology, University of Iceland, John Holdren, Research Professor in Harvard University’s Kennedy School of Government, Science Advisor to President Obama and Director of the White House Office of Science and Technology Policy, 2009-2017, Þorvarður Árnason, Director, University of Iceland Research Centre in Hornafjörður

15:00 Coffee Break

15:15 Keynote Address Alex Stitt, Director of the Heritage Centre, Lloyd's Register Foundation

15:25 Resilience on Thin Ice: Challenges Facing Rural Communities in the Arctic

Anna Karlsdóttir, Associate Professor in Human Geography and Tourism Studies, University of Iceland, Dimitrios Dalaklis, Professor in Maritime Safety and Environmental Administration, World Maritime University, UArctic Chair in Search and Rescue, Javier Arnaut, Head of Department and Associate Professor, Department of Arctic Social Science & Economics, University of Greenland

Moderated by Bjargey Anna Guðbrandsdóttir, Administrative Officer, Faculty of Education and Diversity, University of Iceland

16:10 Arctic Higher Education: Towards Deeper Collaboration Across the North

Tuija Turunen, Dean at the Faculty of Education, University of Lapland,  UArctic Chair in Education for Social Justice and Diversity, Tom Barry, Head of School of Humanities and Social Sciences, University of Akureyri, Rögnvaldur Jóhann Sæmundsson, Pro-Rector for Science, University of Iceland, Midtlarak Lennert, Assistant professor, Department of Arctic Social Science & Economics, University of Greenland

Moderated by Ann-Sofie Nielsen Gremaud, Associate Professor of Danish, University of Iceland

16:55 Final words (TBC)

Samvinna á Norðurslóðum: Fullveldi, öryggi og vísindi á tímum skautunar
Norðurskautsráðið, undirstaða samvinnu á norðurslóðum, er undir vaxandi álagi vegna aukinnar spennu milli ríkja á svæðinu.

Í þessari málstofu verður fjallar um áhrif vaxandi alþjóðlegrar spennu á vísindasamstarf og svæðisbundinn stöðugleika á norðurslóðum. Hvar verða langtímaáhrif af innrás Rússlands í Úkraínu og minnkandi fjölþjóðasamvinnu Bandaríkjanna á samvinnu ríkja á norðurslóðum? Hverjar eru framtíðarhorfurnar?

Frosin vistkerfi norðurslóða
Frosin vistkerfi norðurslóða – jöklar, sífreri og hafís – hverfa á ógnarhraða með djúpstæðum afleiðingum fyrir vistkerfi, innviði og menningararf. Í þessi málstofu verður fjallað um keðjuverkandi áhrif hnignunar freðhvolfsins á norðurslóðum og er áhersla lögð á mikilvægi þverfaglega rannsókna og samstarfs til að byggja upp getau til að styðja við samfélög á norðurslóðum semtakast á við hraðar umhverfisbreytingar.

Viðnámsþróttur dreifbýlis á norðurslóðum
Dreifbýl svæði á norðurslóðum verða sífellt fyrir vaxandi álagi vegna umhverfisbreytinga, innviðaskuldar, takmarkaðs aðgengis að heilbrigðisþjónustu og stefnu sem oftar en ekki tekur lítið mið af sjónarhorni heimamanna. Í þessari málstofu leiðum við saman fræðimenn og sérfræðinga til að skoða hvaða afleiðingar þessi þróun hefur á afskekktari byggðir norðurslóða og hvernig hægt er að styðja við aukninn viðnámsþrótt svæðanna.

Háskólamenntun á norðurslóðum: Dýpri samvinna um allt norðrið

Norðurslóðir standa frammi fyrir fordæmalausum áskorunum tengdum umhverfis og samfélagsbreytingum og óstöðugleika í stjórnmálum. Þessi staða hvetur til umræðu um mikilvægi nýrrar þekkingar, öflugra menntastofnana og þekkingarmiðlunar. Háskólamenntun á norðurslóðum er lykilatriði til að styrkja leiðtogahlutverk íbúa svæðisins og skapa sjálfbæra framtíð.

Í þessari málstofu munu fræðimenn og kennara fara yfir sína sýn á framtíð háskólastarfs á norðurslóðum og möguleika til samvinnu á svæðinu, áskoranir í nútíma skólastarfi og hvernig hægt sé að mæta áskorunum á norðurslóðum í gegn um rannsóknir og kennslu.